Dış Ticaret Nasıl Yapılır?Pratik Bilgilerle İhracat ve İthalat Rehberi

Dış Ticaret Nasıl Yapılır?

Pratik Bilgilerle İhracat ve İthalat Rehberi

Yazan : Münür Şenay

Giriş

Dış ticaret, bir ülkenin başka bir ülkeyle mal veya hizmet alım satımı yapmasıdır. Küreselleşen dünyada dış ticaret, hem bireysel girişimciler hem de şirketler için büyük fırsatlar sunar. Ancak başarılı olmak için bilgi, planlama ve strateji gerekir.

Bu makalede dış ticaretin temelleri, ihracat-ithalat süreci ve dikkat edilmesi gereken konular adım adım ve pratik şekilde anlatılmıştır.

1. Dış Ticaretin Temel Kavramları

• İhracat: Bir mal veya hizmetin yurt dışına satılmasıdır. (Gelir kazandırır)

• İthalat: Yurt dışından mal veya hizmet alımıdır. (Gider yaratır)

• Gümrük: Malın ülke sınırından giriş ve çıkış işlemlerinin yapıldığı resmi süreçtir.

• Dış Ticaret Mevzuatı: Her ülkenin dış ticarete dair uyguladığı kurallar bütünüdür.

2. İhracat Nasıl Yapılır?

Adım Adım İhracat Süreci:

🔹 1. Hedef Pazar SeçimiAraştırma yaparak ürüne talep olan ülkeler belirlenmeli. Ticaret Bakanlığı’nın "Kolay İhracat Platformu" bu konuda çok yardımcıdır.

👉 Web: kolayihracat.gov.tr

🔹 2. Ürün Hazırlığı ve StandartlarÜrün, hedef ülkenin kalite, sağlık ve ambalaj standartlarına uygun hale getirilmelidir. CE, ISO gibi belgeler gerekiyorsa temin edilmelidir.

🔹 3. Müşteri Bulma (Alıcı)

• Ticaret odaları

• B2B platformlar (Alibaba, ExportHub, Tradekey)

• Uluslararası fuarlar

• LinkedIn üzerinden doğrudan firmalarla temas

🔹 4. Teklif ve Sözleşme HazırlamaFiyat teklifleri döviz bazlı yapılır. Incoterms (FOB, CIF, EXW) gibi teslim şekilleri belirtilmelidir. Yazılı ihracat sözleşmesi mutlaka olmalıdır.

🔹 5. Gümrük ve Taşımacılık

• Gümrük müşavirliğiyle çalışılır.

• Gerekli belgeler: fatura, paketleme listesi, menşe şahadetnamesi, ATR/EUR1 belgesi vs.

• Nakliye şekli belirlenir (kara, deniz, hava, demir yolu).

🔹 6. İhracat Beyannamesi ve SevkiyatGümrük beyannamesi doldurularak ürün gönderilir. Taşıma şirketiyle lojistik tamamlanır.

🔹 7. Tahsilat ve Finansman

• Peşin ödeme, akreditif, vesaik mukabili yöntemleri kullanılır.

• Eximbank gibi kurumlar ihracatçılara kredi desteği verir.

3. İthalat Nasıl Yapılır?

İthalat süreci, ihracatın tersidir. Ancak burada önemli olan ürünün yasal olup olmadığı, gümrük vergileri ve izinleridir.

İthalatta Dikkat Edilecekler:

• GTİP numarası ile ürünün vergi oranı ve mevzuatı öğrenilmeli

• Ürünün Türkiye’ye girişi yasak mı? (Bazı ilaç, hayvansal gıda, ikinci el elektronik gibi ürünler sınırlı olabilir)

• Ürün için Tarım Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, TSE gibi kurumlardan uygunluk belgesi gerekiyor mu?

4. Dış Ticaret Yapmak İsteyenler İçin Pratik Tavsiyeler

✅ Ticaret Bakanlığı’nın destek ve teşviklerini takip edin (örneğin %70’e kadar fuar desteği).✅ Gümrük müşaviriniz ve lojistikçinizle güven ilişkisi kurun.✅ İngilizce iletişim becerinizi geliştirin.✅ Her ülkenin farklı ticari kültürü olduğunu unutmayın.✅ Numune göndererek pazar testleri yapın.✅ E-ihracat (Amazon, Etsy, eBay) kanallarını da değerlendirin.

5. Dış Ticarette En Sık Kullanılan Belgeler

Belge Adı	Açıklama
Proforma Fatura	Satıcıdan alıcıya ön teklif
Ticari Fatura	Satışın resmi faturası
Çeki Listesi (P.L.)	Ürünlerin koli bazında dökümü
Menşe Şahadetnamesi	Ürünün üretildiği ülkeyi gösterir
ATR / EUR.1 Belgesi	Avrupa Birliği ile yapılan ticaret için kullanılır
Konşimento (B/L)	Taşımacılık belgesi (deniz, kara vb.)

Sonuç

Dış ticaret, doğru adımlar ve doğru kişilerle yapıldığında hem kârlı hem de sürdürülebilir bir iş alanıdır. Gerekli bilgiye, mevzuata ve altyapıya hâkim olduktan sonra ihracat ve ithalat işlemlerini başarıyla yürütmek mümkündür. Küçük adımlarla başlayın, sabırla büyütün.

Unutmayın: Türkiye, stratejik konumu sayesinde birçok ülkeye lojistik avantaj sağlar. Bu avantajı değerlendirin.