Gıda Zehirlenmelerinden Kendimizi Nasıl Koruyabiliriz?

Gıda Zehirlenmelerinden Kendimizi Nasıl Koruyabiliriz?

Yazan:Münür Şenay

Son günlerde Türkiye’de art arda yaşanan gıda zehirlenmesi vakaları, aslında her gün maruz kaldığımız görünmez bir tehlikeyi yeniden gündeme getirdi: Güvensiz ve hijyenden uzak gıdalar.Gıda zehirlenmesi çoğu zaman hafif atlatılsa da bazı durumlarda ciddi sağlık risklerine yol açabilir. Bu nedenle bilinçli tüketici olmak ve doğru önlemleri almak hayati önem taşır.

Aşağıda gıda zehirlenmesini önlemek için uygulanabilecek en etkili yöntemleri bulabilirsiniz.

1. Satın Alırken Dikkat Edin

✔ Son kullanma tarihine mutlaka bakın

Yakın tarihte olan ürünleri raftan öne koyarak tüketiciye sunan pek çok işletme bulunur. Tarihi geçmiş, kabarmış veya ambalajı yırtılmış ürünler kesinlikle alınmamalıdır.

✔ Ambalaj bütünlüğünü kontrol edin

Şişmiş konserveler, bombeli paketler, vakumu kaçmış et ürünleri büyük risk taşır. Bu ürünler genellikle bakteri üretmeye başlamış demektir.

✔ Soğuk zincir ürünlerini son alım olarak sepete koyun

Süt, yoğurt, peynir, et, tavuk ve dondurma gibi ürünler markette en son alınmalı; eve gidene kadar çözünme veya ısınma olmamalıdır.

2. Evde Saklama Koşullarına Dikkat Edin

✔ Buzdolabı 4°C’nin altında olmalı

Bakteriler 5°C – 60°C arası "tehlikeli bölge"de hızla çoğalır.

✔ Et, tavuk ve balığı alt raflarda saklayın

Kan sızıntısı diğer yiyeceklere bulaşmamalıdır.

✔ Pişmiş ve çiğ gıdaları ayrı tutun

Çapraz bulaşma gıda zehirlenmelerinin en büyük nedenlerinden biridir.

✔ Artan yemekleri en geç 2 saat içinde buzdolabına koyun

Tencereyle değil, küçük kaplara bölerek saklamak hızlı soğumayı sağlar.

3. Hazırlık Aşamasında Hijyene Özen Gösterin

✔ Eller en az 20 saniye sabunla yıkanmalı

Özellikle çiğ et, yumurta ve sebzeye dokunduktan sonra.

✔ Doğrama tahtalarını ayırın

• Kırmızı et için ayrı

• Tavuk için ayrı

• Sebze için ayrı bir tahta kullanılmalıdır.

✔ Mutfak yüzeylerini düzenli temizleyin

Sirke, karbonat veya gıda uyumlu temizlik ürünleri kullanılabilir.

4. Pişirme Aşamasında Dikkat Edin

✔ Tavuğu ve eti tam pişirin

Pişmemiş tavuk Türkiye’de gıda zehirlenmesinin en sık sebebidir. İç sıcaklık en az 75°C olmalıdır.

✔ Yeniden ısıtırken her yerinin iyice ısındığından emin olun

Sadece üstü ısınmış ama içi soğuk kalmış yemekler bakteri üretmeye devam eder.

✔ Çiğ yumurta içeren ürünlere dikkat edin

Mayonez, tiramisu, poşe yumurta gibi gıdalar risklidir.

5. Dışarıda Yemek Yerken Bilinçli Olun

✔ İşletmenin temizliğine bakın

Mutfak görünümü, çalışanların hijyeni, masaların temizliği önemli ipuçlarıdır.

✔ Aşırı ucuz açık büfelere dikkat edin

Uzun süre dışarıda bekleyen yiyecekler bakteri yuvasına dönüşebilir.

✔ Soslar, salatalar ve mezelerde dikkatli olun

Çiğ ürünler diğerlerine göre daha fazla risk taşır.

6. Belirti Gösterirseniz Ne Yapmalısınız?

Gıda zehirlenmesi genellikle şu belirtilerle kendini gösterir:

• Bulantı, kusma

• İshal

• Ateş

• Karın ağrısı

• Halsizlik

✔ Bol sıvı alın

Su, tuz-şeker karışımı, ayran ve elektrolit içeren sıvılar tercih edilmeli.

✔ Ağır yiyeceklerden kaçının

Yağlı, baharatlı, sütlü gıdalar bir süre tüketilmemeli.

✔ Şiddetli durumlarda hemen doktora başvurun

Kanlı ishal, yüksek ateş, kusmayı durduramama veya 24 saatten uzun süren belirtiler varsa tıbbi müdahale gerekir.

Sonuç

Gıda zehirlenmeleri çoğu zaman basit görünen ama önlenebilir hatalardan kaynaklanır. Bilinçli alışveriş, doğru saklama koşulları, mutfak hijyeni ve güvenilir işletmelerden yemek tercih etmek, riskleri büyük oranda azaltır.

Sağlığımızı korumak için en etkili adım dikkatli ve bilinçli tüketici olmaktır.