İşyeri Devir Edilmesi Süreçlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

İşyeri Devir Edilmesi Süreçlerinde Dikkat Edilmesi Gereken Önemli Noktalar

Yazar: Münür Şenay

İşyeri devri, gerek girişimciler gerekse mevcut iş sahipleri açısından ciddi kararlar gerektiren ve birçok hukuki, mali ve operasyonel boyutu olan bir süreçtir. Bu süreçte yapılan hatalar, hem devreden hem de devralan taraf için büyük maddi kayıplara ve hukuki sorunlara neden olabilir. Bu nedenle işyeri devrinde dikkat edilmesi gereken noktaları titizlikle göz önünde bulundurmak, her iki tarafın da çıkarlarını koruyacak şekilde hareket etmek son derece önemlidir.

1. İşyeri Devir Sözleşmesi Hazırlığı

Devir işleminin en temel adımı, taraflar arasında imzalanacak olan işyeri devir sözleşmesidir. Bu sözleşmede işyerinin açık adresi, devredilen hak ve yükümlülükler, devir bedeli, ödeme şekli, devrin kapsamı (demirbaşlar, stoklar, müşteri portföyü vb.), tarafların karşılıklı yükümlülükleri ve cezai şartlar net bir şekilde belirtilmelidir.

➡️ Profesyonel bir hukuk danışmanından destek almak bu noktada çok önemlidir.

2. Vergi ve SGK Borçlarının Tespiti

İşyeri devir işlemi yapılmadan önce devredilecek işletmenin vergi borçları, SGK prim borçları, belediye ruhsat borçları gibi tüm yükümlülükleri sorgulanmalı ve yazılı belge ile kayıt altına alınmalıdır.

➡️ Aksi takdirde devralan kişi, geçmişe dönük borçlardan sorumlu tutulabilir.

3. Ruhsat ve İzin Durumu

İşyeri belirli bir faaliyeti yürütmek için belediyeden, çevre ve şehircilik birimlerinden veya sektöre özel kamu kurumlarından ruhsat ve izin almış olabilir. Bu ruhsatların devre uygun olup olmadığı mutlaka kontrol edilmelidir. Bazı ruhsatlar şahsa özel olup devredilemez.

➡️ Ruhsat devri mümkün değilse, yeni başvuru gerekliliği devralan taraf için maliyet ve zaman kaybı doğurabilir.

4. Kira Sözleşmesinin Durumu

İşyeri kiralıksa, kira sözleşmesinin devre uygun olup olmadığı, mal sahibinin onayı gerekip gerekmediği gibi konular açıkça netleştirilmelidir. Kira sözleşmesinde “devir yasaktır” ibaresi varsa, mal sahibiyle yazılı mutabakat yapılmalıdır.

➡️ Aksi halde devralan kişi, mülk sahibi ile sorun yaşayıp işyerinden tahliye edilebilir.

5. Demirbaş ve Ekipmanların Durumu

İşyeriyle birlikte devralınacak demirbaşların (mobilya, makineler, araçlar vb.) listesi çıkarılmalı, her birinin durumu yerinde görülerek teslim alınmalıdır. Eksik ya da çalışmayan ekipmanlar devralan taraf için ek masraf yaratabilir.

➡️ Bir envanter tutanağı düzenlenmesi, olası uyuşmazlıkları önler.

6. Personel Durumu ve İşçi Hakları

İşyeri devrinde çalışan personel varsa, İş Kanunu’na göre çalışanların hakları korunmak zorundadır. Yeni işveren personeli aynen devralmak durumunda kalabilir. Bu nedenle personelin kıdemi, maaş durumu ve geçmişe dönük alacakları incelenmelidir.

➡️ İşçi haklarına ilişkin doğabilecek risklerin önceden belirlenmesi önemlidir.

7. Marka ve Ticari Ünvan Hakkı

İşyeri devriyle birlikte marka, logo, tabela ve ticari unvan da devredilecekse, bu hakların Türk Patent ve Ticaret Sicili kayıtlarında güncellenmesi gerekir.

➡️ Bu işlemlerin ihmal edilmesi, ileride marka hakkı ihlali davalarına yol açabilir.

8. Rekabet Yasağı ve Ticari Sırların Korunması

Devreden tarafın aynı sektörde, yakın çevrede benzer bir işyeri açmaması için sözleşmeye rekabet yasağı maddesi konulabilir. Ayrıca müşteri bilgileri, fiyatlandırma politikaları gibi ticari sırların korunması adına gizlilik hükümleri eklenmelidir.

➡️ Bu tür önlemler, yeni işletme sahibinin ticari güvenliğini sağlar.

9. Mali Analiz ve Karlılık İncelemesi

İşyerinin gelir-gider dengesi, müşteri portföyü, aylık cirosu ve mali yapısı mutlaka incelenmelidir. Yalnızca vitrindeki görünüm değil, bilanço ve gerçek performans da değerlendirilmelidir.

➡️ Bir mali müşavir eşliğinde yapılacak ön inceleme, sağlıklı karar alınmasına yardımcı olur.

10. Devir Sonrası Destek ve Eğitim

Bazı sektörlerde devreden kişinin belli bir süre işletmede kalıp devralana eğitim ve yönlendirme desteği vermesi, işin sürekliliği açısından faydalıdır. Bu tür maddeler de sözleşmeye eklenebilir.

Sonuç

İşyeri devri ciddi bir yatırım ve dönüşüm sürecidir. Bu sürecin başarıyla tamamlanabilmesi için sadece hukuki belgeler değil; aynı zamanda güven, şeffaflık, deneyim ve profesyonel danışmanlık da gereklidir. Yukarıda sıralanan tüm noktalar, sağlıklı bir işyeri devri için yol haritası işlevi görür. Her adımda belgeye dayalı, şeffaf ve uzlaşmacı bir yaklaşım sergilenmesi, tarafların uzun vadede memnuniyetini artıracaktır.

Yazar: Münür ŞenayGayrimenkul ve Ticari Danışmanlık Uzmanı