KUZEY MAKEDONYA’DA YATIRIM FIRSATLARI NELERDİR?

KUZEY MAKEDONYA’DA YATIRIM FIRSATLARI NELERDİR?

Yazan:Münür Şenay

Giriş

Balkanlar’ın kalbinde yer alan Kuzey Makedonya, stratejik konumu, serbest piyasa ekonomisine geçişteki kararlılığı ve Avrupa Birliği ile entegrasyon hedefiyle yatırımcılar için cazip fırsatlar sunmaktadır. Küçük bir ülke olmasına rağmen ekonomik reformları, genç nüfusu, uygun iş gücü maliyetleri ve yatırım teşvikleri ile dikkat çekmektedir.

1. Stratejik Coğrafi Konum ve Ticaret Anlaşmaları

Kuzey Makedonya, Avrupa ile Asya arasında köprü işlevi gören stratejik bir noktada yer almaktadır. Sırbistan, Bulgaristan, Yunanistan, Kosova ve Arnavutluk ile komşudur. Bu konum, ülkeyi lojistik, taşımacılık ve dağıtım merkezi haline getirmektedir.

Ayrıca ülke;

• AB ile STA (Serbest Ticaret Anlaşması)

• EFTA, CEFTA ve Türkiye ile STAgibi birçok uluslararası ticaret anlaşmasına sahiptir.

2. Sanayi ve Üretim Yatırımları

Özellikle otomotiv yan sanayi, tekstil ve makine üretimi gibi alanlarda sermaye dostu vergi oranları ve altyapı destekli serbest bölgeler (TIDZ – Teknolojik Sanayi Gelişim Bölgeleri) ile büyük fırsatlar mevcuttur.

TIDZ'lerde yatırım yapanlar için:

• 10 yıl boyunca kurumlar vergisinden muafiyet

• Gümrük ve KDV istisnaları

• Arazi tahsisinde kolaylıklar

• Kalifiye ve düşük maliyetli iş gücü

sağlanmaktadır.

3. Tarım ve Gıda Sektörü

Verimli ovalar ve iklim çeşitliliği sayesinde tarım, Kuzey Makedonya ekonomisinin önemli bir parçasıdır.Yatırım yapılabilecek alanlar:

• Organik tarım

• Meyve-sebze üretimi ve ihracatı

• Gıda işleme tesisleri

• Tarımsal teknoloji ve sulama sistemleri

AB’ye uyumlu tarım politikalarıyla bu alanda ihracat kolaylığı da mevcuttur.

4. Turizm ve Otelcilik

Balkanlar’da yükselen turizm merkezlerinden biri olan Kuzey Makedonya, tarihi mirası, gölleri (Ohrid Gölü), dağları ve doğal parkları ile eko-turizm, kültür turizmi ve macera turizmi açısından gelişmektedir.

Yatırımcılar için fırsatlar:

• Butik oteller ve pansiyonlar

• Yeme-içme işletmeleri

• Rehberlik ve turizm acenteleri

• Kamping ve doğa turizmi projeleri

5. Yenilenebilir Enerji ve Çevre Teknolojileri

Enerji sektöründe dışa bağımlı olan Kuzey Makedonya, yenilenebilir enerji yatırımlarına öncelik vermektedir.Özellikle:

• Güneş enerjisi

• Hidroelektrik santralleri

• Rüzgar enerjisi

• Biyokütle ve atık enerji tesisleri

alanlarında yatırımcıya uzun vadeli sözleşmeler, alım garantileri ve teşvikler sunulmaktadır.

6. İnşaat ve Gayrimenkul Sektörü

Şehirleşme süreci ve yabancı yatırımcı ilgisi ile gayrimenkul sektörü hızla büyümektedir.Yatırım yapılabilecek alanlar:

• Lüks konut projeleri

• AVM ve ofis binaları

• Öğrenci yurtları

• Turistik bölgelerde tatil evleri

Özellikle Ohrid, Skopje ve Bitola şehirleri yatırım için cazip bölgeler arasındadır.

7. Bilgi Teknolojileri ve Start-up Ekosistemi

Kuzey Makedonya’da genç, eğitimli ve teknolojiye yatkın bir nüfus vardır.Yatırım fırsatları:

• Yazılım geliştirme firmaları

• IT destek hizmetleri

• E-ticaret platformları

• Dijital pazarlama ajansları

• Start-up’lara erken aşama yatırım

Devlet ve AB fonları bu alandaki projelere destek vermektedir.

8. Teşvikler ve Vergi Avantajları

• %10 kurumlar vergisi (Balkanlar’ın en düşük oranı)

• Serbest bölgelerde 10 yıl vergi muafiyeti

• %5 temettü vergisi

• Hızlı şirket kuruluş süreci (3-5 iş günü)

• Çifte vergilendirme anlaşmaları (Türkiye dahil birçok ülkeyle)

Sonuç

Kuzey Makedonya, düşük işletme maliyetleri, stratejik konumu, reformist yönetimi ve genç iş gücüyle yatırımcılar için Balkanlar’da cazip bir destinasyondur. Tarımdan sanayiye, turizmden bilişim sektörüne kadar pek çok alanda geniş fırsatlar sunmaktadır.

Yatırımcıların yerel danışmanlık alması, yatırım ajansı MARDA (Macedonian Agency for Foreign Investments) ile temas kurması ve sektörel fizibilite yapması tavsiye edilir.