Strateji Bilim midir, Sanat mıdır?

Strateji Bilim midir, Sanat mıdır?

Strateji, insanlık tarihi boyunca devletlerin, orduların, kurumların ve bireylerin başarıya ulaşmak için başvurduğu temel araçlardan biri olmuştur. Ancak şu soru hâlâ tartışılmaktadır: Strateji bir bilim midir, yoksa bir sanat mıdır?

Stratejinin Bilimsel Yönü

Strateji, planlama, analiz ve sistematik düşünme üzerine kuruludur. Bu açıdan bakıldığında bilimsel bir nitelik taşır.

• Neden-sonuç ilişkileri: Stratejik kararlar, geçmiş deneyimlerden ve verilerden çıkarımlar yaparak şekillenir.

• Kuramsal temeller: Sun Tzu’nun Savaş Sanatı, Clausewitz’in Savaş Üzerine adlı eserleri, stratejiyi bir bilimsel disiplin gibi sistemleştirmiştir.

• Yöntem ve analiz: Askerî strateji, ekonomi stratejisi veya işletme stratejisi belirli analiz yöntemleriyle (SWOT analizi, risk yönetimi, senaryo planlaması vb.) yürütülür.

Bu yönüyle strateji, gözlem ve mantık temelli “bilimsel bir yaklaşım” sergiler.

Stratejinin Sanatsal Yönü

Bilimsel yönü kadar, stratejinin sezgiye ve yaratıcılığa dayalı bir tarafı da vardır.

• Koşullara uyum: Her savaş, her piyasa veya her siyasi durum kendine özgüdür. Kuralların mekanik uygulanması her zaman başarı getirmez.

• Liderlik ve sezgi: Stratejiyi uygulayan kişinin deneyimi, kararlılığı, öngörüsü ve yaratıcılığı belirleyici olur.

• Esneklik: Değişen şartlara hızla uyum sağlamak, bilimsel kurallardan çok sanatsal bir ustalık ister.

Bu nedenle strateji, yalnızca hesap kitap işi değil, aynı zamanda “yaratıcılığın ve liderliğin sanatı”dır.

Sonuç

Strateji ne sadece bilim, ne de yalnızca sanattır. Strateji, bilimsel analiz ile sanatsal yaratıcılığın kesişim noktasında var olur.

• Bilim, stratejiye mantık ve yöntem kazandırır.

• Sanat, stratejiye esneklik, yaratıcılık ve sezgi katar.

Dolayısıyla, stratejiyi anlamak ve uygulamak isteyen kişi, hem bilimsel düşüncenin disiplinini hem de sanatın hayal gücünü kendinde bulundurmalıdır.