İşyeri Devir Süreci: Sık Sorulan Sorularla Detaylı Rehber

İşyeri Devir Süreci: Sık Sorulan Sorularla Detaylı Rehber

Yazar: Münür Şenay

1. İşyeri devri nedir?

İşyeri devri, mevcut bir işletmenin mülkiyetinin başka bir kişiye ya da firmaya tüm hak ve yükümlülükleriyle birlikte devredilmesi sürecidir. Bu devrin kapsamı; taşınır mallar, kira hakkı, ruhsat, müşteri portföyü ve işin devamlılığı olabilir.

2. İşyeri devri için mutlaka yazılı bir sözleşme yapılmalı mıdır?

Evet. Hukuki geçerlilik ve ispat açısından yazılı devir sözleşmesi şarttır. Sözleşme noter onaylı olmasa bile yazılı olmalı, tarafların imzasını içermeli ve mümkünse şahit bulundurulmalıdır.

3. Sözleşmede neler yer almalı?

• İşyerinin açık adresi

• Devir tarihi

• Devir bedeli ve ödeme planı

• Demirbaş ve malzeme listesi

• Ruhsat, vergi levhası, SGK kayıtları gibi belgelerin devri

• Personel durumu

• Tarafların taahhütleri ve cezai şartlar

• Gizlilik ve rekabet yasağı hükümleri

4. Devralacağım işyerinin borçları bana geçer mi?

Geçebilir. Özellikle vergi ve SGK borçları, belediye ceza ve harçları geçmişe dönük olarak devralanı etkileyebilir. Bu nedenle "borcu yoktur" yazısı alınması şarttır.

5. Ruhsat devredilebilir mi?

Her ruhsat devredilemez. Belediye işyeri açma ve çalışma ruhsatları bazı sektörlerde şahsa bağlıdır. Bu durumda yeni ruhsat başvurusu gerekir.➡️ Soru: Ruhsatın şahıs mı yoksa işyeri bazlı mı olduğunu nasıl öğrenebilirim?Cevap: Ruhsatı veren kurumdan (belediye, il sağlık müdürlüğü, vb.) yazılı olarak bilgi alabilirsiniz.

6. Kira sözleşmesini devralabilir miyim?

Kiralanan işyerinde sözleşmede "devir yasaktır" hükmü varsa, mülk sahibinin yazılı onayı gerekir. Aksi halde sözleşme feshedilebilir.➡️ Kira sözleşmesini mutlaka inceleyin ve gerekirse avukat danışmanlığı alın.

7. Demirbaş listesi nasıl hazırlanmalı?

İşyeri devralınmadan önce içindeki tüm eşyaların (masa, sandalye, fırın, bilgisayar, vs.) durumu ve markaları liste halinde çıkarılmalı ve teslim tutanağı düzenlenmelidir.➡️ Soru: Eksik ya da arızalı eşya varsa ne yapılmalı?Cevap: Tespit tutanağına eklenmeli ve gerekiyorsa devir bedelinden düşülmelidir.

8. Personel devri nasıl işler?

İşyerinde çalışanlar varsa, İş Kanunu Madde 6 uyarınca yeni işveren onları mevcut haklarıyla birlikte devralır.➡️ Soru: Personel devrini kabul etmiyorum, ne yapabilirim?Cevap: Sözleşmeye “personel devri yapılmayacaktır” hükmü koyarak önleyebilirsiniz. Ancak işçi haklarına zarar verilmemelidir.

9. Markanın ve ticari unvanın devri nasıl yapılır?

Eğer işyerinin adı, tabelası ya da tescilli markasıyla birlikte bir değer taşıyorsa, bu varlıklar Türk Patent ve Ticaret Sicili’ne bildirilerek devredilmelidir.➡️ Aksi takdirde isim hakkı nedeniyle hukuki sorunlar yaşanabilir.

10. Müşteri portföyü, sosyal medya hesabı, telefon numarası devredilir mi?

Evet, özellikle aktif işletmelerde bu unsurlar markanın parçasıdır. Devir sözleşmesine açıkça yazılmalı ve hesap şifreleri, kullanıcı adları gibi bilgiler teslim edilmelidir.

11. İşyerinin gerçek kârlılığını nasıl öğrenebilirim?

İşyeri devralmadan önce:

• Son 1-2 yılın gelir-gider tabloları

• Fatura ve kasa kayıtları

• Banka hareketleri

• Müşteri yoğunluğu

• Stok durumu analiz edilmelidir.➡️ Tavsiyem: Bir mali müşavir eşliğinde bu analizlerin yapılmasıdır.

12. Devir sonrası eski sahibi bana destek verebilir mi?

Evet. Bu destek süreci sözleşmede belirtilerek belirli bir süre “danışmanlık” ya da “yönlendirme” hizmeti alınabilir. Özellikle teknik ya da özel bilgi gerektiren işletmelerde bu çok kıymetlidir.

13. Devir sonrası karşılaşabileceğim riskler nelerdir?

• Önceden bilinmeyen borçlar

• Kaçak yapı ya da ruhsatsız alanlar

• Mülk sahibi ile kira sorunu

• Müşteri kaybı

• Eski personelle uyuşmazlık

• Rekabet eden eski işyeri sahibi

14. Rekabet yasağı neden önemlidir?

Devreden kişi, aynı bölgede benzer bir işyeri açarsa yeni işletmenin işine zarar verebilir. Bu nedenle sözleşmeye "rekabet yasağı" maddesi eklenmelidir.

15. İşyeri devri noterden mi yapılmalı?

Noterden yapılması şart değildir, ancak noter tasdiki taraflar için ek güvence sağlar. Özellikle yüksek bedelli devirlerde noter işlemi önerilir.

Sonuç ve Tavsiye:

Bir işyerini devralmak, hazır bir yapı ve müşteri potansiyeli ile işe başlamak demektir. Ancak bu avantajın, görünmeyen risklerle gölgelenmemesi için hukuki, mali ve operasyonel tüm adımlar titizlikle incelenmelidir. Sorularla ele alınan bu rehber, size bu süreçte yol gösterecek bir pusula görevi görür.

Yazar: Münür Şenay

Emlak ve Ticaret Danışmanı